Page 10 - หนังสือรวมบทความ 2565
P. 10
4
บทน า
ปัจจุบันระบบสุขภาพเป็นส่วนหนึ่งของระบบสังคม และเป็นระบบความมั่นคงของประเทศ
ี
โดยมีระบบการบริการสาธารณสุขเป็นเพยงส่วนหนึ่งของระบบสุขภาพเท่านั้น การมองปัจจัยที่จะมา
มีผลกระทบต่อระบบสุขภาพในปัจจุบันจึงต้องมองให้รอบด้าน ซึ่งรวมถึงปัจจัยทางสังคมที่มีผลต่อสุขภาพ
เนื่องจากในปัจจุบันนี้สถานการณ์ต่าง ๆ ได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะสถานการณ์ด้านสุขภาพ
และระบบการบริการด้านสาธารณสุขของประเทศไทย ซึ่งระบบการรักษาแบบแพทย์ยังไม่สามารถแก้ปัญหา
ึ่
สุขภาพได้ทั้งหมด จึงท าให้ประชาชนต้องพงแพทย์ทางเลือกในการรักษาร่วมกัน หรือทดแทนการแพทย์
่
แผนปัจจุบัน เช่น การใช้สมุนไพร การใช้ลูกประคบ การนวดจับเส้น เป็นต้น (ดารณี ออนชมจันทร์, 2548,
น. 72) แต่ปัจจุบันกระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายในการส่งเสริมการใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพ
ึ่
ของประชาชน ลดการน าเข้าสารเคมี และยาแผนปัจจุบันจากต่างประเทศ ส่งเสริมให้เกิดการพงพาตนเองและ
สร้างความมั่นคงของระบบยา (ชวัลวลัย เมฆสวัสดิชัย, 2562, น. 517) ดังจะเห็นได้จากแผนแม่บทแห่งชาติ
ว่าด้วยการพฒนาสมุนไพรไทย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2560 – 2564 ยุทธศาสตร์ที่ 3 ส่งเสริมการใช้สมุนไพร
ั
เพื่อรักษาโรคและการเสริมสร้างสุขภาพ (กระทรวงสาธารณสุข, 2559, น. 8)
้
ชุมชนบ้านแม่ฮอยเงิน อาเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ เป็นหนึ่งชุมชนในจังหวัดเชียงใหม่
ที่มีองค์ความรู้ด้านการแพทย์พนบ้านการรักษาโรคด้วยสมุนไพร ซึ่งเป็นมรดกของชุมชนที่ถ่ายทอด
ื้
จากบรรพชนนับจากอดีตสู่ปัจจุบัน แต่ปัจจุบันชุมชนบ้านแม่ฮอยเงินก าลังเผชิญกับการสูญหายไป
้
ื้
ขององค์ความรู้ด้านการรักษาโรคด้วยสมุนไพร ประกอบกับหมอพนบ้านยังไม่ได้รับการรับรองในเชิงกฎหมาย
จึงท าให้ถูกมองว่าเป็นหมอเถื่อน ซึ่งสถานการณ์ดังกล่าวจะท าให้ระบบการดูแลสุขภาพโดยหมอพนบ้าน
ื้
อยู่ในสถานการณ์เสี่ยงต่อการเสื่อมสูญไปจากชุมชนอันเนื่องมาจากการขาดการยอมรับ การไม่เห็นคุณค่า และ
การขาดซึ่งการสืบทอด ด้วยเหตุผลดังกล่ว ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาองค์ความรู้ภูมิปัญญาพนบ้านด้านการดูแล
ื้
ื่
รักษาสุขภาพของชุมชนบ้านแม่ฮอยเงิน อาเภอดอยสะเก็ด ในจังหวัดเชียงใหม่ เพอเสนอแนวทางในการ
้
อนุรักษ์สมุนไพรในการรักษาสุขภาพของคนในชุมชน ซึ่งจะน าไปสู่การรักษาไว้ซึ่งองค์ความรู้ของชุมชนให้คงอยู่
สืบไป
วัตถุประสงค์ของการวิจัย
1. เพื่อศึกษาสภาพปัญหาด้านสุขภาพในชุมชนบ้านแม่ฮอยเงิน
้
2. เพื่อศึกษาองค์ความรู้ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านการดูแลสุขภาพในชุมชน
้
3. เพื่อศึกษาแนวทางการอนุรักษ์สมุนไพรในการรักษาสุขภาพบ้านแม่ฮอยเงิน
